مقدمه

دیزل ژنراتور یا مولد برق دیزل، ترکیبی است از موتور دیزل ژنراتور، ژنراتور و متعلقات فرعی چون شاسی، اطاقک پوشاننده جهت محافظت و کاهش صدا، سیستم کنترلی که به صورت اتوماتیک ولتاژ خروجی ژنراتور را تنظیم میکند، سیستم استارت دستی و اتوماتیک که به منظور تولید برق استفاده می گردد.

دیزل ژنراتور ها در دو دسته کاربردی قرار می گیرند، دسته ای که تنها جهت تامین برق اضطراری می باشند و دسته ای دیگر که از ژنراتور به عنوان تامین کننده اصلی برق یا در معنای عامیانه دائم کار مورد استفاده قرار می گیرد. نصب دیزل ژنراتور به عنوان برق اضطراری در مراکزی مرسوم است که قطعی برق مجموعه را با خسارت های مالی و گاهاً جانی مواجه می سازد همچون بیمارستان ها، مراکز تجاری، آزمایشگاه های تخصصی، اداره جات دولتی و غیره. در بعضی از مجموعه ها تامین برق مصرفی از طریق شبکه سراسری برق امکان پذیر نیست و یا مستلزم هزینه های بسیار بالایی می باشد در این مجموعه ها از ژنراتور برق به صورت دائم کار استفاده می گردد.

استفاده از دیزل ژنراتور در کاربرد های ذکر شده در بالا با وجود چالش هایی که خواهد داشت می تواند در بعضی از موارد تا درصد بالایی هزینه ها و خسارات را در هر مجموعه کاهش دهد.

معرفی دیزل ژنراتور

مولد های برق در مقیاس های توانی پایین جهت تامین بار های محلی در مراکزی که از شبکه سراسری برق رسانی فاصله دارند یا به دلایل فنی و اقتصادی استفاده از برق شبکه را امکان پذیر نمی دانند مورد استفاده قرار می گیرند. ژنراتور های دیزل که از سوخت گازوئیل به عنوان عامل محرکه استفاده می کنند  از جمله مرسوم ترین مولد های به کار گرفته شده در این زمینه می باشند. این ژنراتور ها متشکل از یک موتور دیزل به عنوان محرک ژنراتور و یک ژنراتور سنکرون که با موتور کوپل شده است می باشد. متناسب با شرایط به کارگیری متعلقات دیگری به این مجموعه اضافه می گردد:

1. شاسی (سازه ای که موتور و ژنراتور کوپل شده بر روی آن قرار می گیرد)
2. اطاقک پوشاننده (محفظه ای که به جهت محافظت از دستگاه و کاهش صدا در نظر گرفته می شود)
3. تابلو فرمان (این تابلو بر روی دستگاه قرار می گیرد که شامل نمایشگر های وضعیت دمای آب، فشار روغن، میزان کارکرد ژنراتور، ولتاژ و جریان خروجی ژنراتور، استارت و دیگر فرمان های مجموعه موتور و ژنراتور  می شود.)
4. تابلو اتوماتیک مجهز به ATS (این تابلو در مواردی که نیاز باشد فرمان استارت و کنترل وضعیت ژنراتور به صورت اتوماتیک صورت گیرد مورد استفاده قرار می گیرد)

استفاده از دیزل ژنراتور ها در موارد خاص می تواند صرفه جویی قابل توجهی برای مراکز مختلف داشته باشد. فرض کنید در مجموعه از مواد بسیار گران قیمت در سردخانه ها نگهداری گردد با توجه به قطعی های برقی که اخیراً متوجه آن بودیم این مساله می تواند بسیار کارگشا باشد. در مواردی نیز این مسائل از بعد جانی ضرورت پیدا می کند به طور مثال در بیمارستان ها یا مراکز خدمات رسانی پر رفت و آمد.

توجیح اقتصادی بکارگیری دیزل ژنراتور ها در کارخانجات و مراکز تولیدی

کمبود منابع آبی در کشور نیروگاه های حرارتی را با مشکل تولید برق مواجه کرده است. عدم ایجاد ظرفیت های نیروگاهی جدید به اندازه مصرف برق موجب شده است تا نگرانی ها در مورد تامین برق پایدار در سال آینده از هم اکنون شروع شود طوری که صنایع با مصرف مگاواتی برق به اجبار باید در طرح ذخیره عملیاتی تابستان آینده شرکت کرده و خاموشی های اجباری را تجربه کنند.

موضوع دیگر اینکه بیشترین هزینه ای که صنایع و کارخانجات جهت برق مصرفی پرداخت می نمایند بابت ساعات اوج مصرف برق است. جایگزینی دیزل ژنراتور در این ساعات می تواند کاهش شدیدی در هزینه برق مصرفی مجموعه ها داشته باشد.